เบื้องหลังคำว่าเซียนพระ ทำไมคนดูพระเก่งๆ ถึงถูกเรียกแบบนี้
หากคุณเป็นคนหนึ่งที่เคยได้ยินคำว่า “เซียนพระ” ตามงานประกวดพระเครื่อง สนามพระ หรือแม้แต่รายการโทรทัศน์เกี่ยวกับวงการพระเครื่อง คำนี้อาจฟังดูน่าเกรงขาม น่าสนใจ และชวนสงสัยในเวลาเดียวกัน ว่าอะไรคือเบื้องหลังของคำว่าเซียน และทำไมบุคคลที่ดูพระได้แม่นยำถึงได้รับสมญานามเช่นนี้
ในวงการพระเครื่อง คำว่าเซียนไม่ได้ใช้กันเล่นๆ แต่เป็นคำที่สะท้อนถึงความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์อันยาวนานของผู้ที่คร่ำหวอดอยู่ในแวดวงพระเครื่องมานานหลายสิบปี คนเหล่านี้ไม่เพียงแค่ดูออกว่าพระแท้หรือไม่ แต่ยังสามารถบอกได้ถึงยุค พิมพ์ เนื้อ ช่าง และประวัติขององค์พระได้อย่างละเอียดลึกซึ้ง
คำว่า “เซียน” ในบริบทของวัฒนธรรมไทย มักใช้เรียกผู้ที่มีความชำนาญขั้นสูงในด้านใดด้านหนึ่ง เช่น เซียนหมากรุก เซียนไพ่ หรือแม้แต่เซียนหุ้น ดังนั้นเมื่อคำนี้มาอยู่หน้าคำว่า “พระ” ก็ยิ่งตอกย้ำถึงความเป็นผู้รู้ระดับสูง ที่ไม่ใช่แค่สะสมพระ แต่ยังเป็นผู้นำทางความเข้าใจในเชิงวิชาการด้านพุทธศิลป์และประวัติศาสตร์อีกด้วย
ความสามารถของเซียนพระไม่ได้มาจากการเรียนรู้เพียงช่วงสั้นๆ แต่มาจากประสบการณ์ภาคสนามยาวนาน พวกเขาผ่านการดูพระแท้นับพันนับหมื่นองค์ ศึกษารายละเอียดที่ละเอียดอ่อนที่สุด เช่น เส้นขนแมวบนเนื้อพระ รูพรุนจากการหล่อ การยุบตัวของเนื้อเก่า หรือแม้แต่กลิ่นขององค์พระ ซึ่งหลายอย่างไม่สามารถเรียนรู้ได้จากตำรา
นอกจากสายตาและประสบการณ์แล้ว เซียนพระยังต้องมีความซื่อสัตย์ และได้รับการยอมรับจากผู้คนในวงการอย่างกว้างขวาง เพราะคำตัดสินของเซียนในงานประกวดหรือสนามพระนั้นสามารถเปลี่ยนมูลค่าของพระเครื่องจากหลักพันไปสู่หลักแสนหรือหลักล้านได้ภายในพริบตา
ปัจจุบันแม้เทคโนโลยีจะเข้ามาช่วยยืนยันความแท้ของพระเครื่องมากขึ้น เช่น การใช้กล้องจุลทรรศน์หรือแอปพลิเคชัน AI วิเคราะห์องค์พระ แต่ประสบการณ์และวิจารณญาณของเซียนพระก็ยังคงเป็นสิ่งที่แทนที่ไม่ได้ โดยเฉพาะเมื่อต้องเจอกับพระเครื่องที่มีความซับซ้อนสูง หรือพระเก๊ระดับแนบเนียนที่ผ่านมือคนมีฝีมือทำปลอมมาแล้ว
จุดเด่นอีกอย่างของการเป็นเซียนพระ คือความสามารถในการแยกแยะและตีความข้อมูลที่บางครั้งไม่ได้อยู่ในตำรา เช่น ลายเซ็นของช่างที่ดูจากพิมพ์ เนื้อผงหรือโลหะเฉพาะพื้นที่ หรือแม้แต่รอยยุบของแม่พิมพ์ในแต่ละยุค ล้วนต้องอาศัย “ตาเซียน” ที่อาศัยทั้งประสบการณ์ตรงและความเข้าใจเชิงลึก
สรุปเหตุผลที่คนดูพระเก่งๆ ถึงได้ชื่อว่าเซียนพระ
คำว่าเซียนพระไม่ใช่คำเรียกทั่วไป แต่เป็นการให้เกียรติและยกย่องบุคคลที่มีความรู้ ความชำนาญ และประสบการณ์สูงในวงการพระเครื่อง คนที่ได้รับการขนานนามว่าเซียนมักผ่านการสั่งสมความเข้าใจทั้งจากภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติมาอย่างยาวนาน ซึ่งทำให้พวกเขากลายเป็นที่ยอมรับในแวดวง และมีอิทธิพลในการชี้ชะตาขององค์พระมากมายในตลาดพระทั่วประเทศ
